Giấc ngủ ngon là cách giúp bạn phục hồi sức khỏe, lấy lại năng lượng sau một ngày hoạt động dài. Tuy nhiên, nhiều người thường xuyên khó ngủ, ngủ không ngon giấc hoặc tỉnh giấc giữa đêm… Chất lượng giấc ngủ kém kéo dài có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, thay đổi tâm trạng và thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.
Nhiều người tin rằng cần giải quyết rối loạn giấc ngủ bằng thuốc, nhưng thật ra có một “công tắc hỗ trợ giấc ngủ” tự nhiên ẩn trong cơ thể con người mà hầu hết mọi người không biết cách kích hoạt. “Công tắc” này nằm ở cổ tay, đó là huyệt Thần Môn.
Huyệt Thần Môn thực ra rất dễ tìm. Khi hướng lòng bàn tay hướng lên, ở mặt trong cổ tay phía ngón út có một nếp gấp ngang rõ rệt. Huyệt Thần Môn nằm ở nếp gấp đó, trong chỗ lõm gần lòng bàn tay. Ấn nhẹ vào đó sẽ tạo ra cảm giác hơi đau hoặc căng; đó chính là huyệt cần tìm.
Trong y học cổ truyền Trung Quốc, huyệt này thuộc kinh Tâm và là huyệt đạo thường được sử dụng để làm dịu tâm trí. Các sách y học cổ ghi chép rằng vị trí này “chủ yếu điều trị chứng bồn chồn lo lắng”, nghĩa là nó rất tốt để điều hòa thần kinh và làm dịu tâm trí.
Nghiên cứu y học hiện đại cũng cho rằng vị trí huyệt Thần Môn được bao quanh bởi rất nhiều đầu dây thần kinh. Việc kích thích nhẹ nhàng vùng này có thể điều hòa hệ thần kinh, đặc biệt là hoạt động của hệ thần kinh phó giao cảm, thông qua các phản xạ thần kinh. Hệ thống này rất quan trọng giúp thư giãn và hỗ trợ giấc ngủ ngon.
Nếu khó ngủ, bạn nên nhẹ nhàng xoa bóp huyệt Thần Môn bằng ngón tay cái trước khi đi ngủ mỗi ngày. Thời gian xoa bóp mỗi cổ tay khoảng 3-5 phút. Cẩn thận đừng ấn quá mạnh; cảm giác hơi đau hoặc tê là tốt nhất. Tránh kích thích quá mức sẽ gây tác dụng ngược lại.
Kết hợp massage với hít thở sâu và từ từ thư giãn cơ thể, nhiều người có thể cảm nhận rõ ràng rằng họ dễ ngủ hơn, ít bị thức giấc giữa đêm hơn và không cảm thấy nặng nề khi thức dậy vào buổi sáng.
Trong một nghiên cứu tại bệnh viện trực thuộc Trường đại học Y học cổ truyền Trung Quốc, 120 người mắc chứng rối loạn giấc ngủ mãn tính được chia thành hai nhóm để so sánh. Một nhóm chỉ sử dụng thuốc hỗ trợ giấc ngủ thông thường, trong khi nhóm còn lại bổ sung phương pháp kích thích massage huyệt Thần Môn. Kết quả cho thấy nhóm thứ hai có chất lượng giấc ngủ tốt hơn đáng kể so với nhóm thứ nhất, đặc biệt là về thời gian bắt đầu ngủ và số lần thức giấc trong đêm.
Đối với những người nhạy cảm và dễ bị kích động, việc xoa bóp huyệt Thần Môn cũng có thể có tác dụng làm dịu cảm xúc, được gọi là “tác dụng an thần” trong thực tiễn lâm sàng.
Hiệu quả đôi khi khác nhau ở mỗi người. Một số người thấy kết quả ngay lập tức, một số cần kiên trì trong vài ngày, và một số có thể không cảm thấy gì cả. Điều này liên quan đến độ nhạy cảm của dây thần kinh, tình trạng thể chất và mức độ rối loạn giấc ngủ.
Phương pháp này không thể được coi là phương thuốc thần kỳ, nhưng quả thực là an toàn hơn và chi phí thấp, đặc biệt phù hợp với những người không muốn dùng thuốc ngay lập tức hoặc muốn cải thiện giấc ngủ bằng các phương pháp không dùng thuốc.
Hơn nữa, huyệt Thần Môn không phải chỉ có thể tác động trước khi ngủ. Bạn có thể xoa bóp khi cảm thấy lo lắng, căng thẳng trước kỳ thi hoặc chịu nhiều áp lực công việc. Nếu bạn làm công việc văn phòng căng thẳng, lịch làm việc liên tục cùng với việc ép hoàn thành deadline và dễ bị stress, nên ấn vào huyệt Thần Môn trên cổ tay và hít thở chậm lại để tâm trí trở nên cân bằng.
Điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù huyệt Thần Môn có tác dụng nhưng không nên ấn huyệt này một cách tùy tiện. Nếu bạn bị mệt, ốm, bị chấn thương cổ tay hoặc đau khớp, hãy tránh kích thích huyệt này để ngăn ngừa làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Ngoài ra, phụ nữ mang thai được khuyên không nên tự xoa bóp các huyệt đạo nếu có bất kỳ trường hợp đặc biệt nào; tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước.
Về bản chất, giấc ngủ không chỉ là vấn đề thể chất; các yếu tố tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng. Thói quen ăn uống không đúng cách, rối loạn giấc ngủ, căng thẳng quá mức và cảm xúc bị kìm nén đều có thể xuất hiện vào ban đêm, trở thành nguyên nhân gốc rễ của chứng mất ngủ. Do đó, bên cạnh cách mát xa huyệt Thần Môn, hãy điều chỉnh dần thói quen sống của bạn.
