Thạc sĩ, bác sĩ Hoàng Thị Hằng, khoa Dinh dưỡng tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết dị ứng đạm sữa bò phổ biến nhất ở trẻ nhỏ dưới một tuổi, do hệ miễn dịch phản ứng quá mức với protein trong sữa. Triệu chứng dị ứng đạm sữa ở trẻ rất đa dạng, biểu hiện ở nhiều cơ quan như da, hệ tiêu hóa, hô hấp. Các biểu hiện thường xuất hiện từ vài phút đến vài giờ sau khi uống sữa, đôi khi muộn hơn, sau 1-2 ngày.
Biểu hiện trên da hay gặp và dễ nhận biết gồm nổi các nốt mày đay cấp tính với nốt sần nhỏ màu đỏ hồng quanh môi sau khi uống sữa. Nốt mày đay có thể lan rộng khắp người, kèm theo sưng môi, mí mắt, lưỡi hoặc vùng mặt. Các nốt mày đay xuất hiện nhanh, lặn đi nhanh trong vòng vài giờ mà không để lại dấu vết. Dị ứng sữa trên nền cơ địa viêm da có thể là nguyên nhân khởi phát hoặc làm nặng thêm tình trạng bệnh.
Biểu hiện ở đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn trớ ngay sau khi uống sữa hoặc sau đó vài giờ, đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy, đại tiện phân lẫn máu, biếng ăn, khó nuốt do bị sưng phù vùng hầu họng, khởi phát sau khi ăn sữa.
Biểu hiện ở đường hô hấp gồm sổ mũi, nghẹt mũi, ho khan, hắt hơi, khò khè, thở rít, khó thở…
Sốc phản vệ là tình trạng dị ứng nặng, đe dọa tính mạng nếu không xử trí kịp thời. Biểu hiện của sốc phản vệ có thể xuất hiện nhanh, chỉ trong vòng vài phút đến vài giờ sau khi ăn. Trẻ có thể khó thở, thở nhanh, tím tái, co kéo cơ hô hấp, khàn tiếng, nuốt khó, tụt huyết áp, lơ mơ, vã mồ hôi, mất ý thức. Trẻ cần đến bệnh viện để được cấp cứu ngay lập tức khi có dấu hiệu này.
Theo bác sĩ Hằng, nhiều trẻ bị dị ứng với triệu chứng không điển hình, chỉ có nôn, trớ, đi ngoài phân lỏng, phân máu, dễ gây nhầm lẫn với những bệnh thường gặp như tiêu chảy, trào ngược dạ dày thực quản. Do vậy, cha mẹ cần cho trẻ đến bác sĩ khám và theo dõi thường xuyên các phản ứng của con sau khi uống sữa.
Bác sĩ chẩn đoán dị ứng sữa dựa vào biểu hiện lâm sàng, tiền sử gia đình, thời gian xuất hiện triệu chứng dị ứng sau khi dùng sữa. Một số xét nghiệm IgE đặc hiệu, test lẩy da, test loại trừ thức ăn hoặc test kích thích đường miệng với sữa. Tùy từng trường hợp, các bác sĩ lựa chọn các phương pháp chẩn đoán phù hợp cho trẻ.
Khi nghi ngờ trẻ bị dị ứng protein sữa bò, cha mẹ cần dừng ngay sử dụng sữa công thức và chế phẩm của sữa thông thường. Khi trẻ đã được chẩn đoán bị dị ứng sữa, hãy ưu tiên cho trẻ uống sữa mẹ. Trường hợp không có sữa mẹ, phụ huynh nên cho con uống sữa đạm thủy phân trước.
Đề phòng ngừa dị ứng sữa ở trẻ, bác sĩ Hằng khuyến cáo nên cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu để giảm nguy cơ dị ứng. Thông thường, trẻ dị ứng protein có trong sữa bò cũng có thể dị ứng chéo với đạm sữa dê, sữa cừu… Nếu phụ huynh cho trẻ thử các loại sữa này nên theo dõi cận thận. Sau một tuổi, khoảng 50% số trẻ dị ứng sữa bò có thể dung nạp lại, tỷ lệ này tăng dần theo tuổi.
