Tăng huyết áp thứ phát là gì?
Tăng huyết áp thứ phát là tình trạng huyết áp tăng cao do hậu quả trực tiếp của một bệnh lý tiềm ẩn hoặc do tác dụng phụ của thuốc. Loại tăng huyết áp này chiếm khoảng 10% các ca tăng huyết áp ở người trưởng thành. Khác với tăng huyết áp nguyên phát, việc điều trị nguyên nhân nền có thể đưa huyết áp trở về mức bình thường.
Nguyên nhân thường gặp
Hẹp động mạch thận: Giảm lưu lượng máu đến thận, kích hoạt cơ chế tăng huyết áp.
Bệnh thận mạn tính (CKD): Thận suy giảm chức năng, giảm khả năng đào thải muối và nước, gây ứ dịch và tăng áp lực máu.
Tăng aldosteron nguyên phát (hội chứng Conn): Tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều hormone aldosterone, giữ natri và làm huyết áp tăng cao.
Hội chứng Cushing: Nồng độ cortisol tăng cao kéo dài, thường do u tuyến yên hoặc lạm dụng thuốc steroid.
U tủy thượng thận: Khối u tiết catecholamine gây nhịp tim nhanh, tăng huyết áp đột ngột.
Rối loạn tuyến giáp: Cường giáp hoặc suy giáp đều có thể tác động đến huyết áp thông qua thay đổi cung lượng tim và sức cản mạch máu.
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn: Làm huyết áp tăng cao, đặc biệt vào ban đêm, do hệ thần kinh giao cảm bị kích hoạt kéo dài.
Triệu chứng nhận biết
Hầu hết bệnh nhân không có triệu chứng rõ ràng, nhưng một số dấu hiệu có thể xuất hiện:
Đau đầu, nhất là vào buổi sáng.
Hoa mắt, nhìn mờ.
Đỏ mặt, đánh trống ngực, đổ mồ hôi.
Khó thở, đặc biệt khi có kèm bệnh tim hoặc thận.
Tiểu đêm nhiều lần.
Tầm quan trọng của phát hiện sớm
Tăng huyết áp thứ phát tuy không phổ biến nhưng có thể kiểm soát được nếu được chẩn đoán kịp thời. Người trẻ tuổi bị tăng huyết áp, hoặc trường hợp huyết áp không cải thiện dù đã điều trị, cần được kiểm tra chuyên sâu để tìm nguyên nhân tiềm ẩn. Việc khám sức khỏe định kỳ, đo huyết áp thường xuyên và lắng nghe tín hiệu bất thường của cơ thể là chìa khóa để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm cho tim mạch, não bộ và thận.
