“Tứ cấm” trong giáo dục con cái thời xưa: Bài học vẫn còn nguyên giá trị

Trong kho tàng giáo dục truyền thống của cha ông ta, việc dạy dỗ con cái không chỉ dựa trên kiến thức hay lễ nghi, mà còn xoay quanh đạo đức, nhân cách và cách ứng xử trong xã hội. Người xưa có câu: "Dạy con từ thuở còn thơ", không phải chỉ để con giỏi giang, mà trước hết là để con làm người tử tế.Một trong những quan niệm sâu sắc nhất về giáo dục trong văn hóa phương Đông là tư tưởng "tứ cấm" – bốn điều cha mẹ không nên để con cái phạm phải nếu muốn con trưởng thành đàng hoàng, có ích. Vậy 4 điều đó là gì?

1. Cấm con dậy muộn

“Sáng sớm là bí quyết dưỡng sinh bậc nhất”, hoặc “sáng sớm tinh thần phấn chấn”, Tăng Quốc Phiên viết thư gửi cho em trai trong đó có đoạn viết: “Nếu muốn xóa đi chữ “lười biếng” thì đệ nhất thiết phải rời giường khi sáng sớm”.

Chúng ta thường nói muốn tu thân cần tự ép mình, trước tiên phải lấy chăm chỉ làm bắt đầu, lấy chăm chỉ để tiêu diệt lười biếng, lấy chăm chỉ để diệt cái nhàn nhã tầm thường, siêng năng, chăm chỉ thì trong thiên hạ không có việc gì là khó cả.

2. Cấm con lười biếng

“Người tầm thường trong thiên hạ xưa nay, đều vì một chữ lười biếng mà thất bại, người nhân tài trong thiên hạ xưa nay, cũng vì một chữ kiêu ngạo mà thất bại”. Đại đa số những người suốt đời đều tầm thường chẳng có gì nổi bật đều chỉ vì lười biếng.

3. Cấm con sống xa hoa lãng phí

“Chu tử gia huấn” nói: “Một chén cháo, một chén cơm, cần biết làm ra được cũng không dễ; nửa sợi tơ, nửa sợi chỉ nên nhớ làm ra cũng khó khăn”.

Đây là răn bảo những người không biết tiết kiệm phải biết quý trọng những đồ vật có được trong cuộc sống, bởi vì làm ra những thứ đó là không dễ dàng chút nào.

4. Cấm con kiêu ngạo

Tự kiêu thì chuốc tổn thất, khiêm nhường sẽ thu được lợi. Người một khi kiêu ngạo, thì sẽ mất đi động lực thăng tiến; một khi kiêu ngạo tất nhiên sẽ có thái độ đối xử với mọi người xung quanh như kiểu ở trên cao nhìn xuống, có thái độ sai khiến mọi người.

Chưa từng có người nào mà vui vẻ hoặc tự nguyện kết thân với người tự cao tự đại, bởi lẽ kiêu căng ngạo mạn là một loại thái độ không tôn trọng người khác, cũng không được người khác tôn trọng, ủng hộ.

  • "Mẹ hiền sinh con quý": Những nguyên tắc dạy con vượt thời gian

    Trong xã hội hiện đại ngày nay, khi mọi thứ đều thay đổi nhanh chóng, nhiều bậc phụ huynh vẫn tìm lại những giá trị truyền thống mà thế hệ trước đã gìn giữ. Một trong những giá trị đó là phương pháp giáo dục con cái của các bà mẹ hiền, không chỉ truyền dạy kiến thức mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách vững vàng. Câu nói “Mẹ hiền sinh con quý” không chỉ là lời ca ngợi những người mẹ mà còn chứa đựng những bài học quý giá trong cách dạy con mà chúng ta có thể học hỏi.
  • 4 sai lầm trong sinh hoạt hàng ngày đang

    4 sai lầm trong sinh hoạt hàng ngày đang "âm thầm" ảnh hưởng đến não bộ trẻ

    Não bộ của trẻ em trong giai đoạn phát triển là cơ quan cực kỳ nhạy cảm, dễ dàng tiếp thu và thay đổi, nhưng cũng rất dễ bị tổn thương nếu không được chăm sóc đúng cách. Trong khi cha mẹ luôn chú trọng đến việc nuôi dưỡng cơ thể, ít ai nhận ra rằng những thói quen hàng ngày có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của bộ não trẻ. Dưới đây là 4 thói quen thường gặp có thể đang ‘âm thầm’ hủy hoại não bộ của trẻ.
  • Tình yêu có di truyền? Người thân nào đang “âm thầm” chi phối quyết định yêu đương của bạn?

    Tình yêu có di truyền? Người thân nào đang “âm thầm” chi phối quyết định yêu đương của bạn?

    Ai cũng tin rằng việc yêu ai, cưới ai là do chính mình quyết định. Nhưng sự thật có thể khiến bạn giật mình: rất nhiều đặc điểm trong lựa chọn người yêu, bạn đời – từ ngoại hình, tính cách đến cả nghề nghiệp – lại phản ánh hình bóng những người thân quen nhất trong gia đình.Vậy rốt cuộc, bố, mẹ hay bà (hoặc ông) – ai mới là người thực sự “in dấu” sâu nhất vào mẫu hình lý tưởng trong tình yêu của chúng ta?
  • Cách tô son đẹp cả ngày: Tươi tắn, bền màu, không lem

    Cách tô son đẹp cả ngày: Tươi tắn, bền màu, không lem

    Son môi là "vũ khí" không thể thiếu của phái đẹp. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách để son vừa lên màu chuẩn, vừa lâu trôi mà không bị khô hay lộ vân môi. Nếu bạn cũng từng thắc mắc sao người ta đánh son lúc nào cũng đẹp, thì bài viết này chính là dành cho bạn!
  • Trị nám không khó – Ăn gì để da sáng mịn từ bên trong

    Trị nám không khó – Ăn gì để da sáng mịn từ bên trong

    Điều trị nám không chỉ phụ thuộc vào mỹ phẩm hay công nghệ thẩm mỹ, mà còn cần sự kết hợp từ bên trong, đặc biệt là chế độ ăn uống. Một số thực phẩm có thể giúp giảm quá trình sản sinh melanin, chống oxy hóa mạnh, từ đó hỗ trợ cải thiện sắc tố da hiệu quả hơn.Dưới đây là những nhóm thực phẩm nên bổ sung nếu bạn đang trong quá trình điều trị nám da:
  • Không cần kháng sinh nhân tạo, bạn đã có 10 “thần dược” từ bếp nhà

    Không cần kháng sinh nhân tạo, bạn đã có 10 “thần dược” từ bếp nhà

    Trong khi kháng sinh tổng hợp ngày càng bị lạm dụng và gây ra tình trạng kháng thuốc, thì thiên nhiên lại ban tặng cho chúng ta nhiều thực phẩm có tính kháng khuẩn, kháng viêm tự nhiên rất hiệu quả. Dưới đây là 10 loại “kháng sinh xanh” bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn hằng ngày để hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.