Các dấu hiệu xuất hiện trên mặt như vàng da mắt, phù nề, mụn trứng cá, mạch máu mạng nhện, da xỉn ngứa có thể cảnh báo gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ, hay còn gọi là “kẻ giết người thầm lặng”, đang trở thành một vấn nạn sức khỏe lớn. Dù gan nằm sâu trong khoang bụng, nhưng các chuyên gia gan mật hàng đầu khẳng định rằng những rắc rối của cơ quan này thường “phơi bày” ngay trên khuôn mặt của chúng ta.
“Khuôn mặt đóng vai trò như một bảng chỉ báo bên ngoài về tình trạng căng thẳng chuyển hóa nội bộ”, tiến sĩ Vikram Raut, chuyên gia tư vấn cấp cao về ghép gan tại Bệnh viện Fortis Mulund (Mumbai), chia sẻ. Vì gan là trung tâm điều hòa hormone, đào thải độc tố và xử lý dưỡng chất, nên khi chức năng gan suy giảm, nó sẽ kích hoạt những thay đổi có thể quan sát được bằng mắt thường.
Dưới đây là 5 dấu hiệu cảnh báo quan trọng trên khuôn mặt mà bạn không nên ngó lơ:
Vàng da và vàng mắt
Đây là dấu hiệu kinh điển nhất của tình trạng suy yếu gan. Tiến sĩ Mallikarjun Sakpal từ Bệnh viện Aster CMI (Bengaluru) giải thích rằng tình trạng này xảy ra khi gan không thể xử lý hết bilirubin – một chất thải từ quá trình phân hủy hồng cầu. Khi gan gặp khó khăn, nồng độ bilirubin tăng cao, gây ra sắc vàng nhẹ ở lòng trắng mắt hoặc da mặt.
Khuôn mặt phù nề và sưng bọng mắt
Nếu bạn thức dậy với khuôn mặt luôn trong tình trạng sưng húp ở vùng má và mắt, đó có thể là dấu hiệu của việc giữ nước. Tiến sĩ Sudeep Khanna từ Bệnh viện Indraprastha Apollo cho biết, khi gan bị quá tải mỡ, nó sẽ sản xuất ít protein cần thiết để giữ chất lỏng bên trong mạch máu. Kết quả là chất lỏng bị rò rỉ vào các mô cơ mặt, gây ra tình trạng phù nề dai dẳng.
Mụn trứng cá và da đổ dầu quá mức
Những đợt nổi mụn đột ngột, đặc biệt là quanh vùng hàm, má và trán, có thể là dấu hiệu của bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD).
Gan nhiễm mỡ không thể loại bỏ độc tố hoặc cân bằng các hormone như androgen một cách hiệu quả, dẫn đến tuyến bã nhờn hoạt động quá mức và gây ra những nốt mụn “lỳ lợm” dù đã dùng các biện pháp điều trị ngoài da thông thường.
Các mạch máu hình “mạng nhện” và đỏ mặt
Những đường đỏ li ti phân nhánh như mạng nhện (sao mạch – spider angiomas) là dấu hiệu thường gặp của sẹo gan nặng hoặc xơ gan. Tiến sĩ Raut giải thích đây là hệ quả của việc giãn mao mạch.
Ngoài ra, tình trạng đỏ mặt như bệnh hồng ban (rosacea) thường phát sinh do gan không phá vỡ được estrogen, làm tăng lưu lượng máu đến da mặt và làm lộ rõ hệ thống lưới mạch máu.
Da xỉn màu, ngứa và sạm nám
Bệnh gan có thể đánh cắp vẻ rạng rỡ tự nhiên của làn da. Gan nhiễm mỡ thường làm giảm khả năng hấp thụ vitamin A và E, khiến da khô, bong tróc và ngứa ngáy. Thêm vào đó, sự mất cân bằng hormone và tích tụ muối mật trong máu có thể khiến da mặt sạm đi (màu nâu xám) hoặc xuất hiện các mảng da không đều màu.
Mặc dù những dấu hiệu trên nghe có vẻ đáng ngại, nhưng các bác sĩ khẳng định gan nhiễm mỡ hoàn toàn có thể cải thiện nếu phát hiện sớm. “Chỉ cần giảm từ 5 đến 10% trọng lượng cơ thể đã có thể giúp giảm đáng kể lượng mỡ trong gan và đảo ngược tiến trình bệnh lý”, tiến sĩ Khanna nhấn mạnh.
Các chuyên gia khuyến nghị chuyển sang các bữa ăn giàu rau xanh và cắt bỏ hoàn toàn nước ngọt có đường; duy trì thói quen đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày. Sử dụng các loại gia vị chống viêm tự nhiên như nghệ để hỗ trợ quá trình phục hồi. Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ như béo phì hoặc tiểu đường, hãy chủ động tham vấn bác sĩ để làm siêu âm hoặc FibroScan định kỳ.
