Sự tập trung không tự nhiên mà có
Tập trung là một kỹ năng, và như mọi kỹ năng khác, nó cần thời gian để hình thành, cần môi trường để nuôi dưỡng. Một đứa trẻ có khả năng tập trung thường dễ tiếp thu kiến thức, làm việc có trình tự và ít bị xao nhãng bởi những yếu tố bên ngoài. Đây cũng là nền tảng để trẻ rèn luyện tính kiên trì, học cách giải quyết vấn đề và trưởng thành một cách chủ động.
Thế nhưng, trên hành trình lớn lên của con, không ít cha mẹ lại vô tình trở thành “tác nhân gây nhiễu”. Không phải vì họ không yêu con hay thiếu quan tâm, mà bởi chính những thói quen tưởng như vô hại trong sinh hoạt hằng ngày lại cắt ngang dòng chú ý mỏng manh của trẻ. Dần dần, những gián đoạn nhỏ ấy trở thành rào cản khiến trẻ khó duy trì được sự tập trung trong học tập lẫn sinh hoạt thường nhật.
Ngắt lời con khi trẻ đang tập trung
Không ít cha mẹ có thói quen chen ngang khi con đang làm việc gì đó – đơn giản chỉ để hỏi một câu, nhờ việc nhỏ, hay nhắc nhở điều gì. Điều đó tưởng chừng không đáng kể, nhưng với trẻ, mỗi lần bị ngắt quãng là một lần não bộ phải khởi động lại để kết nối dòng suy nghĩ trước đó.
Bật tivi, điện thoại, nhạc trong lúc con học
Âm thanh và hình ảnh từ các thiết bị điện tử tuy không hướng vào con nhưng vẫn âm thầm gây nhiễu. Trẻ dù không chủ động xem, vẫn bị kéo theo bởi những yếu tố bên ngoài, khiến sự tập trung khó được duy trì liền mạch.
Chỉ bảo quá mức, “cầm tay chỉ việc”
Nhiều cha mẹ vì muốn con làm đúng ngay từ đầu nên hướng dẫn chi tiết từng bước. Nhưng việc này lâu dần khiến trẻ trở nên lệ thuộc, mất khả năng tự suy nghĩ và phản xạ trước vấn đề, từ đó cũng dễ phân tán tư duy hơn.
Lịch sinh hoạt thay đổi thất thường
Khi giờ học, giờ chơi, giờ ăn… thay đổi liên tục, trẻ sẽ không có cảm giác ổn định để tạo dựng thói quen. Sự mất nhịp điệu khiến con khó tập trung, dễ xao nhãng và thường xuyên mệt mỏi.
Khen chê không đúng lúc
Dù là khen hay chê, nếu được đưa ra vào đúng lúc con đang chăm chú làm gì đó, đều có thể khiến trẻ mất dòng chú ý. Trẻ sẽ quay sang phản ứng với lời nói thay vì tiếp tục hoạt động đang dang dở.
Vừa làm việc riêng vừa liên tục dặn dò con
Khi cha mẹ không toàn tâm toàn ý mà vẫn nói chuyện, chỉ dẫn, trẻ sẽ học cách chia đôi sự chú ý. Dần dần, con quen với việc làm nhiều thứ một lúc mà không hoàn toàn tập trung vào bất kỳ điều gì.
Môi trường sống nhiều kích thích
Không gian học tập quá màu mè, bừa bộn, nhiều đồ chơi hoặc âm thanh lộn xộn sẽ làm trẻ mất khả năng tập trung. Mỗi món đồ đều như một “lời mời gọi”, khiến con không biết phải ưu tiên việc nào trước.
Để con tập trung, cha mẹ cần học cách “lùi lại”
Khả năng tập trung của trẻ không thể xây dựng trong môi trường ồn ào, thiếu tôn trọng và can thiệp liên tục. Muốn con biết chú ý, hãy bắt đầu từ việc chính mình trở nên tôn trọng những khoảnh khắc con đang say mê. Hãy tạo một không gian yên tĩnh, giảm thiểu tối đa những gián đoạn không cần thiết, và quan trọng nhất – học cách kiên nhẫn quan sát thay vì vội vàng chen ngang.
Bởi lẽ, đôi khi chỉ cần một chút tinh tế từ người lớn là đủ để mở ra không gian tập trung quý báu – nơi trẻ được phát triển toàn diện về trí tuệ, cảm xúc và tính cách.
