Vitamin A là vi chất giúp duy trì thị lực, bảo vệ biểu mô, tăng sức đề kháng, hỗ trợ tăng trưởng và phát triển toàn diện cho trẻ. Đồng thời, Vitamin A còn giúp phụ nữ sau sinh hồi phục sức khỏe và nâng cao chất lượng sữa mẹ.
Thiếu vitamin A là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa có thể phòng tránh ở trẻ em và làm tăng nguy cơ tử vong do các bệnh nhiễm trùng như sởi, tiêu chảy, viêm phổi… Đối với trẻ em dưới 5 tuổi – đặc biệt là trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi – nhu cầu vitamin A rất cao nhưng lại dễ thiếu hụt do chế độ ăn chưa cân đối hoặc mắc các bệnh lý làm giảm hấp thu vitamin A.
Với phụ nữ sau sinh, cơ thể trải qua quá trình sinh nở mất nhiều máu, sức đề kháng giảm sút, việc bổ sung vitamin A sẽ giúp cải thiện sức khỏe, phục hồi nhanh hơn và đảm bảo nguồn sữa mẹ giàu vi chất – đặc biệt là vitamin A – cho con bú trong giai đoạn sơ sinh, vốn chưa thể bổ sung bằng đường uống.
Theo hướng dẫn của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, các đối tượng sau cần được bổ sung vitamin A liều cao theo định kỳ:
– Trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi.
– Trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ cao thiếu vitamin A (trẻ bị sởi, tiêu chảy kéo dài, suy dinh dưỡng nặng, viêm đường hô hấp kéo dài…).
– Phụ nữ sau sinh trong vòng 1 tháng
Cách bổ sung vitamin A an toàn và hiệu quả
Hằng năm, ngành y tế tổ chức hai đợt bổ sung vitamin A liều cao vào tháng 6 và tháng 12 cho trẻ em và phụ nữ sau sinh thông qua hệ thống trạm y tế xã, phường. Viên nang vitamin A liều cao được cấp phát miễn phí, đảm bảo chất lượng, đúng liều lượng và an toàn nếu được sử dụng theo đúng hướng dẫn.
Liều lượng khuyến cáo:
– Trẻ từ 6–11 tháng tuổi: 1 viên nang 100.000 IU/ lần, liều duy nhất, uống 4-6 tháng/lần.
– Trẻ từ 12–59 tháng tuổi: 1 viên nang 200.000 IU, uống 4-6 tháng/lần.
– Phụ nữ sau sinh: 1 viên nang 200.000 IU trong vòng 1 tháng sau sinh.
Cha mẹ nên đưa trẻ đến các điểm uống vitamin A tại địa phương trong các đợt chiến dịch quốc gia. Trường hợp trẻ bị ốm trong thời gian chiến dịch, có thể uống bù sau đó theo hướng dẫn của cán bộ y tế.
Những lưu ý quan trọng khi bổ sung vitamin A
Dù rất cần thiết, việc bổ sung vitamin A cần được thực hiện đúng cách. Tuyệt đối không tự ý mua viên nang vitamin A liều cao để bổ sung thường xuyên hoặc quá liều. Bởi vitamin A là loại tan trong dầu, có thể tích lũy trong cơ thể và gây tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng.
Biểu hiện ngộ độc cấp tính bao gồm: buồn nôn, nôn, đau đầu, chóng mặt, kích ứng da… Ngộ độc mãn tính có thể gây rối loạn chức năng gan, loãng xương, chậm phát triển ở trẻ. Đặc biệt, phụ nữ mang thai không được uống vitamin A liều cao vì có nguy cơ gây dị tật thai nhi.
Do đó, việc bổ sung vitamin A liều cao chỉ nên thực hiện:
– Trong các chiến dịch do Bộ Y tế tổ chức.
– Khi có chỉ định từ bác sĩ.
Ngoài ra, việc bổ sung vitamin A hằng ngày qua chế độ ăn uống đầy đủ và cân bằng là cần thiết: sử dụng thực phẩm giàu vitamin A như gan động vật, trứng, sữa, rau xanh, cà rốt, bí đỏ…
Vitamin A là dưỡng chất có vai trò quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ và sức khỏe của phụ nữ sau sinh. Việc bổ sung vitamin A đúng cách, đúng thời điểm – đặc biệt thông qua các chiến dịch uống vitamin A miễn phí tại cộng đồng – là biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả lâu dài trong phòng ngừa thiếu vi chất, nâng cao sức đề kháng và giảm tử vong ở trẻ nhỏ.
