Vì sao tàu hỏa không cần dây an toàn mà vẫn đảm bảo an toàn cho hành khách?

Khác với ôtô hay máy bay, tàu hỏa – dù chạy đường dài với vận tốc cao – lại không hề trang bị dây an toàn cho hành khách. Liệu đây có phải là một thiếu sót trong thiết kế hay là chủ đích nhằm đảm bảo an toàn và tiện lợi hơn?

Nếu từng đi tàu hỏa, hẳn bạn sẽ nhận ra rằng không có chiếc ghế nào được lắp dây an toàn. Thực tế, điều này không liên quan đến việc tiết kiệm chi phí, mà là do đặc thù vận hành, cấu tạo và tiêu chuẩn an toàn riêng của đường sắt.

1. Tàu hỏa di chuyển ổn định, ít nguy cơ va chạm

Tàu hỏa chạy trên đường ray riêng biệt, tách biệt hoàn toàn với các phương tiện khác. Nhờ đó, nguy cơ va chạm trực diện gần như bằng không, trừ khi xảy ra sự cố hiếm gặp như trật bánh hoặc va chạm tại điểm giao cắt.
Bên cạnh đó, tàu hỏa không đổi hướng đột ngột hay phanh gấp như ôtô, vì vậy hành khách không chịu tác động mạnh của lực quán tính – nguyên nhân chính khiến xe hơi cần dây an toàn.

2. Kết cấu toa tàu được thiết kế chống xung lực

Thân tàu hỏa hiện đại được chế tạo bằng hợp kim thép và vật liệu hấp thụ va chạm, có khả năng giảm rung lắc và hạn chế lực tác động khi phanh.
Ngoài ra, nội thất trong toa được bố trí sao cho khi xảy ra rung lắc, hành khách không bị va đập mạnh. Nhiều loại ghế còn có lớp đệm dày và tay vịn hỗ trợ an toàn.

3. Dây an toàn không giúp ích nhiều khi xảy ra sự cố

Khi tàu hỏa trật bánh hoặc gặp tai nạn, toàn bộ khoang tàu có thể bị nghiêng hoặc lật. Trong tình huống này, dây an toàn không còn tác dụng bảo vệ mà thậm chí có thể cản trở việc thoát hiểm.
Do đó, quy chuẩn thiết kế tàu hỏa quốc tế không bắt buộc lắp dây an toàn cho hành khách, trừ trường hợp tàu cao tốc siêu nhanh (trên 300 km/h).

4. Ưu tiên khả năng thoát hiểm nhanh

Trong các tình huống khẩn cấp như cháy hoặc va chạm, thời gian sơ tán là yếu tố sống còn. Dây an toàn có thể khiến hành khách mất thêm vài giây quý giá để gỡ ra, đặc biệt với người già hoặc trẻ nhỏ.
Bởi vậy, các toa tàu thường thiết kế lối đi rộng, cửa thoát hiểm và búa phá kính, thay vì trang bị dây an toàn.

5. Phù hợp với hành khách thường xuyên di chuyển

Trên tàu hỏa, hành khách không ngồi cố định như trên máy bay. Họ có thể đi lại, ăn uống, ra hành lang, ngắm cảnh trong suốt hành trình. Nếu có dây an toàn, việc di chuyển sẽ trở nên bất tiện và không cần thiết.