Chế độ dinh dưỡng trong thai kỳ đóng vai trò then chốt giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, có những món ăn dù phổ biến trong bữa ăn hằng ngày vẫn nằm trong “danh sách cấm” với mẹ bầu vì nguy cơ ngộ độc, nhiễm khuẩn hoặc ảnh hưởng đến sự hình thành của bé.
1. Gỏi cá, hải sản sống – ổ chứa vi khuẩn và ký sinh trùng
Các món như sashimi, hàu sống, gỏi cá hay tôm tái chanh đều có thể chứa vi khuẩn Listeria, Salmonella hoặc ký sinh trùng Toxoplasma. Khi xâm nhập vào cơ thể, chúng có thể gây sảy thai, sinh non hoặc nhiễm trùng bẩm sinh cho thai nhi.
Dù hải sản là nguồn cung cấp protein và omega-3 dồi dào, mẹ bầu chỉ nên ăn khi thực phẩm được nấu chín kỹ. Cá hồi hấp, cá thu nướng chín hoặc tôm luộc là lựa chọn an toàn hơn nhiều so với món sống.
2. Phô mai mềm và sữa chưa tiệt trùng – nguy cơ nhiễm khuẩn Listeria
Nhiều loại phô mai mềm như Brie, Camembert, Feta, hoặc sữa tươi chưa tiệt trùng có thể chứa vi khuẩn Listeria monocytogenes. Đây là tác nhân có thể xuyên qua nhau thai, gây viêm màng não, sảy thai hoặc thai chết lưu.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị mẹ bầu nên chọn phô mai làm từ sữa đã tiệt trùng, đồng thời bảo quản lạnh đúng cách để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn.
3. Thịt nguội, pate, xúc xích – tiềm ẩn độc tố và chất bảo quản
Thịt nguội, xúc xích hay pate hộp thường chứa nitrat và nitrit – chất bảo quản có thể chuyển hóa thành hợp chất gây hại khi vào cơ thể. Bên cạnh đó, quá trình chế biến không đủ nhiệt độ cũng khiến thực phẩm dễ nhiễm khuẩn.
Nếu thèm món này, mẹ bầu chỉ nên ăn khi thịt đã được hâm nóng lại đến 70–80°C. Tốt nhất, nên ưu tiên thịt nạc tươi được nấu chín tại nhà, vừa đảm bảo an toàn, vừa giữ được giá trị dinh dưỡng.
4. Gan động vật – thừa vitamin A gây hại cho thai nhi
Gan chứa nhiều sắt và vitamin A, nhưng nếu ăn quá nhiều có thể dẫn đến ngộ độc do dư thừa retinol – dạng hoạt động của vitamin A. Lượng vitamin A cao trong máu được chứng minh có thể gây dị tật bẩm sinh, đặc biệt trong ba tháng đầu thai kỳ.
Do đó, mẹ bầu chỉ nên ăn gan 1 lần/tuần hoặc thay thế bằng các nguồn sắt khác như thịt đỏ, trứng, đậu phụ và rau xanh.
Lời khuyên của chuyên gia
Bác sĩ sản khoa Nguyễn Hồng Hạnh (Bệnh viện Phụ sản Trung ương) cho biết: “Thai phụ cần đặc biệt chú ý đến cách chế biến và nguồn gốc thực phẩm. Hãy ưu tiên đồ nấu chín, tránh thực phẩm để qua đêm hoặc nghi ngờ không đảm bảo vệ sinh.”
Ngoài việc kiêng kỵ một số món, mẹ bầu cũng nên bổ sung đa dạng dưỡng chất từ cá, trứng, sữa, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt. Chế độ ăn cân đối, uống đủ nước và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp hành trình thai kỳ an toàn, khỏe mạnh hơn.
